Prostat xərçəngi "YAĞA BÜRÜNÜB MÜALİCƏDƏN QAÇIR" - Alimlərdən ŞOK KƏŞF

Arizona Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, prostat xərçəngi hüceyrələri mikroskopik yağ anbarlarında yağ toplayaraq müalicədən “gizlənə” bilir. Bu, onlara hüceyrənin xüsusi növ ölümü olan ferroptozdan yayınmağa imkan verir və nəticədə xərçəngin müalicəyə davamlılığının səbəblərindən birinə çevrilir. Araşdırma Oncotarget jurnalında dərc olunub.

Ferroptoz — dəmir və yağ oksidasiyası ilə aktivləşən proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümüdür. Müasir bəzi onkoloji preparatlar da məhz bu prosesi hədəf alır. Lakin yeni araşdırma göstərib ki, oksigen çatışmazlığı şəraitində — hansı ki bir çox şişlər üçün səciyyəvidir — hüceyrələr uyğunlaşır və yağları xüsusi strukturlarda, yəni lipid damcılarında ehtiyatda saxlayır. Bu “yağ kapsulları” hüceyrələri oksidativ stressdən qoruyur və ferroptoza mane olur.

Eksperimentlər zamanı alimlər prostat xərçəngi hüceyrələrinin ferroptoza səbəb olan dərmanlara — məsələn, erastin və RSL3-ə — qarşı həssaslığını yoxlayıblar. Aydın olub ki, az oksigen şəraitində bu hüceyrələr müalicəyə xeyli az reaksiya verir, hətta dərmanlar birlikdə istifadə olunsa belə. Eyni zamanda hüceyrələrdə oksidləşmədə iştirak edən yağ turşularının səviyyəsi kəskin azalır, neytral yağların — məsələn, triqliserid və xolesterin efirlərinin istehsalı isə artır.

Beləliklə, şiş təkcə qoruyucu mexanizm yaratmır, həm də yaşamaq üçün bütün yağ mübadiləsini yenidən qurur. Bu da prostat xərçənginin niyə tez-tez müalicəyə tabe olmadığını izah edir və yeni terapevtik imkanlar açır: məsələn, hüceyrələrdə yağ yığılmasının qarşısını almaq və ya əksinə, onları bu ehtiyatları istifadə etməyə məcbur etmək mümkündür.

Tədqiqat müəllifləri hesab edirlər ki, bu yanaşma təkcə prostat xərçəngində deyil, oksigen çatışmazlığı şəraitində sağ qala bilən digər şiş növlərində də faydalı ola bilər.

Ulusum.az