Günəş şüalarından qorunmaq üçün effektiv tədbirlər

Günəş şüaları, bədənimiz üçün faydalı olan D vitamini təmin etsə də, həddindən artıq məruz qalmaq dərimizə və sağlamlığımıza zərər verə bilər. Ultrabənövşəyi (UV) şüalar, xüsusilə dəri xərçəngi, erkən yaşlanma və göz problemləri kimi ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Günəş şüalarından qorunmaq üçün bir sıra tədbirlər görmək vacibdir. Bu məqalədə, elmi faktlara əsaslanaraq günəş şüalarından qorunmaq üçün nələr etmək lazım olduğunu izah edəcəyik.

1. Günəş Kremlərindən İstifadə
Günəşdən qorunma kremləri, günəş şüalarının zərərli təsirlərindən qorunmaq üçün ən vacib vasitələrdən biridir. SPF (Sun Protection Factor) dəyəri, günəş kremi seçərkən diqqət yetirilməli olan əsas göstəricidir. Mütəxəssislər, ən azı SPF 30 olan günəş kremlərindən istifadə etməyi tövsiyə edir. Günəş kremi, dərinin UVA və UVB şüalarına qarşı qorunmasını təmin edir. Kremi açıq havaya çıxmadan 15-30 dəqiqə əvvəl tətbiq etmək və hər iki saatda bir yeniləmək lazımdır. Suya davamlı kremlər üzgüçülük və ya tərləmə zamanı xüsusilə faydalıdır.

2. Kölgədə Qalmaq
Günəşin ən güclü olduğu saatlarda (saat 10:00-dan 16:00-a qədər) açıq havada olmaqdan çəkinmək məsləhətdir. Bu vaxt aralığında günəş şüaları daha güclüdür və dəriyə zərər vermə ehtimalı daha yüksəkdir. Kölgədə qalmaq, həmçinin bir ağacın, çətirin altında dayanmaq və ya günəşdən qoruyucu paltarlar geyinmək günəşin zərərli təsirlərini azaldır.

3. Günəşdən Qoruyucu Paltar və Aksesuarlar
Günəş şüalarından qorunmanın effektiv yollarından biri də uyğun paltar və aksesuarların seçilməsidir. Uzunqol köynəklər, uzun şalvarlar və geniş papaqlar dərini günəşdən qorumağa kömək edir. Günəşdən qoruyucu paltarlar adətən UPF (Ultraviolet Protection Factor) göstəricisinə malik olur. UPF göstəricisi 50 və ya daha yüksək olan paltarlar daha yaxşı qorunma təmin edir. Gözləri qorumaq üçün isə UV qoruyucu eynəklərdən istifadə etmək vacibdir.

4. Göz Qoruması
Gözlər günəşin ultrabənövşəyi şüalarına məruz qalaraq katarakta və digər göz problemlərinə səbəb ola bilər. UV qoruyucu gün eynəkləri, gözləri həm UVA, həm də UVB şüalarından qoruyur. Eynək seçərkən, onun 99-100% UV qoruması təmin etdiyinə əmin olun. Geniş çərçivəli və ya sarğı tipli eynəklər, yan tərəflərdən də gözlərin qorunmasına kömək edir.

5. Su İstehlakını Artırmaq
Günəş altında olmaq bədənin susuz qalmasına səbəb ola bilər. Susuzluq, bədənin normal funksiyalarını pozur və istilik vurması riskini artırır. Günəşli günlərdə bədən temperaturunu tənzimləmək və dərini nəmləndirmək üçün bol su içmək çox vacibdir. Su, bədənin soyumasına kömək edir və dəriyə sağlam bir parıltı verir.

6. Sağlam Dərmanlardan İstifadə
Bəzi dərmanlar, xüsusilə antibiotiklər, bəzi antiinflamatuar dərmanlar və akne müalicələri dərinin günəşə qarşı həssaslığını artırır. Bu dərmanları qəbul edən insanlar günəşə çıxarkən daha ehtiyatlı olmalı və daha yüksək qoruma tədbirləri görməlidirlər. Həkim və ya əczaçı ilə məsləhətləşərək dərmanların günəşlə qarşılıqlı təsiri barədə məlumat almaq faydalıdır.

7. Günəş Kreminin Mütəmadi Yenilənməsi
Günəş kremini bir dəfə tətbiq etdikdən sonra onun təsirinin davamlı olduğunu düşünmək səhvdir. Günəş kreminin təsiri zamanla azalır, xüsusilə su ilə təmasda və ya tərləmə zamanı. Günəş kremi hər iki saatda bir yenilənməlidir. Əgər üzgüçülük və ya aktiv fiziki fəaliyyətlə məşğul olursunuzsa, kremi daha tez-tez yeniləmək lazımdır.

8. İstilik Vurması və Günvurmadan Qorunmaq
Günəş altında uzun müddət qalmaq istilik vurması və ya günvurma riskini artırır. Bu vəziyyətlərdə baş ağrısı, başgicəllənmə, ürəkbulanma və hətta huşsuzluq kimi əlamətlər yaranır. Bu simptomları hiss etdikdə, dərhal sərin bir yerə çəkilmək, su içmək və bədəni soyutmağa çalışmaq lazımdır. Ciddi hallarda tibbi yardım almaq vacibdir.

9. Günəş Məruziyyətini Məhdudlaşdırmaq
Dərinin UV şüalarına məruz qalmasını minimuma endirmək, uzun müddət açıq havada qalmaqdan çəkinmək, açıq saatlarda açıq havada olarkən əlavə qorunma tədbirləri görmək məsləhətdir. Xüsusilə həssas dəriyə sahib olanlar üçün bu, çox vacibdir.

10. Dərinin Mütəmadi Yoxlanılması
Dərinin mütəmadi olaraq yoxlanılması, şübhəli dəri dəyişikliklərini erkən aşkarlamağa kömək edir. Melanoma və digər dəri xərçəngləri erkən mərhələdə müalicə olunduqda daha yüksək sağalma şansı təmin edir. Dərinizdə rəng və ya forma dəyişikliyi, yeni yaranan ləkələr və ya sağalmayan yaralar görsəniz, dərhal həkimə müraciət edin.