Qonoreyaya Yoluxma Riski: Cinsi Əlaqə Nə Dərəcədə Təhlükəlidir?

Qonoreyaya nədir və daha çox kim yoluxur?

Qonoreya (triplit) cinsi yolla yoluxan bakterial infeksiyadır və əsasən 20–30 yaş arası, tez-tez partnyor dəyişən, cinsi gigiyenaya əməl etməyən şəxslərdə rast gəlinir. Xəstəlik çox vaxt simptomsuz keçir və yoluxmuş şəxs başqalarına xəbərsiz ötürə bilər. Kişinin yoluxma riski 20–25 %, qadının isə 80 %-ə qədərdir. Qonoreya tez-tez digər infeksiyalar, xüsusilə xlamidiya ilə birlikdə aşkarlanır. Bu infeksiya sidik kanalında iltihab (uretrit) yaradır.

Qonoreyanın üç əsas forması mövcuddur:

1. Yeni yoluxmuş qonoreya – Yoluxma anından 2 ay keçməmiş formadır.
2. Xroniki qonoreya – Yoluxmadan 2 aydan çox keçmiş, simptomsuz və ya zəif əlamətlərlə gedən formadır.
3. Gizli (asimptomatik) qonoreya – Klinik əlamətləri olmayan, amma laborator diaqnostika ilə aşkarlanan formadır.

Kişilərdə qonoreyanın əlamətləri

Qonoreyanın əsas əlaməti sidik kanalından irinli, sarı-yaşılımtıl axıntının gəlməsidir və bu, yoluxmadan bir neçə saat və ya gün sonra ortaya çıxır. Müalicəyə gec başlanarsa, prostatit, epididimit və orxit kimi ağır fəsadlar inkişaf edə bilər. Qonoreya zəif əlamətlərlə keçərsə, sidik kanalında daralmalar, cinsi diskomfort və hətta sonsuzluqla nəticələnə bilər.

Qadınlarda qonoreyanın əlamətləri

Qadınlarda qonoreya çox vaxt əlamətsiz və ya yüngül simptomlarla keçir, bəzən isə sidik ifrazında yanma, qarınaltı ağrılar və irinli axıntı ilə müşahidə olunur. Diaqnoz üçün kişilərdən sidik kanalından, qadınlardan isə uşaqlıq yolundan yaxma götürülür.



Qonoreyanın müalicəsi

Müalicə taktikası xəstəliyiniyin klinik formasından, əlamətlərindən, yanaşı olaraq cinsi yolla yoluxan bir və ya bir neçə xəstəliyin olmasından, bakterioloji müayinənin nəticələrindən, xəstənin yaşından, cinsindən asılı olaraq dəyişir. Müalicənin ümumi prinsipi isə eynidir. Xəstəliyin törədicilərinə öldürücü təsir göstərən antibiotik dərman preparatları.

Qonoreyanın fəsadları ( ağırlaşmaları )

Qonoreyanın ciddi ağırlaşmalarından biri orxit və epididimit – xaya və xaya artımının kəskin iltihabıdır. Bu hallar şişkinlik, ağrı, hərarət artımı ilə müşayiət olunur və xəstəxana şəraitində müalicə tələb edir. Müalicədən sonra xayanın funksiyası zəifləyə və ikitərəfli hallarda sonsuzluğa səbəb ola bilər.

Qonoreyadan necə qorunmaqolar? Profilaktikası.

Digər cinsi yolla yoluxan xəstəliklər haqqında ətraflı məlumatı dermatoveneroloq, infeksionist və ya uroloq-androloq mütəxəssislərdən əldə etmək mümkündür. Bu məlumatlar həm də Səhiyyə Nazirliyinin rəsmi saytında və ya ictimai maarifləndirmə materiallarında təqdim olunur.

Həkim uroloq-androloq Ziyad Əliyevin Ulusum.az-a verdiyi məlumatlara əsasən təsadüfi cinsi partnyorlarla əlaqədə olarkən, xüsusilə kişilər arasında daha çox rast gəlinən hallarda, qoruyucu vasitələrdən istifadə etmək mütləqdir.



Bu, həm şəxsin özü, həm də ailəsi üçün ciddi təhlükə yarada biləcək infeksiyalardan qorunmaq baxımından vacibdir. Qonoreya, QİÇS (SPİD) kimi infeksion xəstəliklərdən sonra dünyada ən geniş yayılmış cinsi yolla ötürülən xəstəliklər sırasındadır.

Qonoreya (süzənək və ya tripper xəstəliyi)

Qonoreya, Neisseria gonorrhoeae adlı bakteriya tərəfindən səbəb olunan yayılan bir cinsi yolla yoluxma xəstəliyidir. Bu bakteriya genelliklə cinsi əlaqə zamanı və ya anüs, gözlər və boğaz kimi müxtəlif ərazilərdə yayılmağa meyllidir. Qonoreya, qadınlar və kişilər üçün eyni risklərlə əlaqədar olan yayılmış bir infeksiyadır.

Qonoreyanın yaygın simptomları aşağıdakılardır:

İdrar zamanı ağrı: İdrar zamanı ağrı hissi və ya yanğı.

Vəziyyət pozğunluqları: İdrar zamanı əzab çəkilməsi, əzablı cinsi əlaqə və ya genelliklə ağrı.

Boşaltıların dəyişməsi: Boşaltılarında (idrar və ya meni) anormal dəyişikliklər.

Ağrılı və ya şişmiş cinsi organlar: Qadınlarda və kişilərdə, cinsi orqanların ağrılılığı və ya şişməsi.

Ağrılı və ya qırmızı gözlər: Göz qonoreyası halında, ağrılı və ya qırmızı gözlər görülə bilər.

Qonoreya təşhis edildikdə, müalicəsi antibakterial dərmanlar vasitəsilə aparılır. Həkim tərəfindən təyin edilən antibiyotiklər genelliklə infeksiyanın müalicəsində istifadə olunur. Müalicə zamanında başlanarsa, qonoreyanın müalicəsi mümkündür və komplikasiyaların riski azalır.

Həkim uroloq-androloq Ziyad Əliyev

Ulusum.az