Qəlyan, Qızardılmış Ət və İsti İçkilər Xərçəng Riskini Artıra Bilər

Qəlyan çəkmək, qızardılmış ətin və isti içkilərin həddindən artıq istehlakı onkoloji xəstəliklərin inkişaf riskini artıra bilər. Bu barədə Daily Mail nəşrinə Mikail Sekeras, Silvestr Kompleks Onkologiya Mərkəzi (ABŞ) qan xəstəlikləri şöbəsinin müdiri danışıb.

Həkimin sözlərinə görə, ən təhlükəli amillərdən biri hələ də siqaret çəkməkdir, o cümlədən qəlyan, hansının ki, zərərsiz olduğuna dair yanlış fikir var. Tədqiqatlar göstərir ki, qəlyan tüstüsündə qatranlar, karbon qazı, ağır metallar və karsinojenlər mövcuddur. Üstəlik, uzun müddət qəlyan çəkmə zamanı insan orqanizminə bir siqaret çəkəndən daha çox zəhərli maddə daxil olur.

Həkim Sekeras, həmçinin yüksək temperaturda hazırlanmış qızardılmış ətlərin tez-tez yeyilməməsi barədə xəbərdarlıq edib. O, izah edib ki, mal ətini, toyuğu, balığı və donuzu qızardarkən heterosiklik aminlər və polisiklik aromatik karbohidrogenlər əmələ gəlir ki, bunlar da mutasiyalara səbəb ola bilən və xərçəngin inkişafını dəstəkləyən birləşmələrdir. Bu maddələr iltihabı və oksidləşdirici stressi təşviq edərək, antioksidantlar və sərbəst radikallar arasında tarazlığı pozur.

Sağlamlığa təhlükə yaradan bir digər amil isə çox isti içkilərin istifadəsidir. Belə ki, Çin tədqiqatı göstərib ki, 60°C-dən yüksək temperaturda çay içən və eyni zamanda spirtli içki istehlak edən insanlarda qida borusunun xərçəngi riski beş dəfə artır. Eyni nəticələri britaniya tədqiqatı da təsdiqləyib: hər gün dörd və ya daha çox stəkan isti çay və ya qəhvə içmək boğaz xərçənginin inkişaf riski ilə əlaqələndirilir.

✍️"Ulusum".az