“Empatiya hiss etmir”: Psixoloqlardan süni intellektlə terapiyaya ciddi xəbərdarlıq

Son zamanlar süni intellekt əsaslı çat-botların səhiyyədə, xüsusilə psixoloji yardımda istifadəsi getdikcə daha geniş yayılır. Lakin Piroqov Universitetinin Klinik Psixologiya və Sosial İş İnstitutunun direktor müavini, psixoloq Yekaterina Orlovanın “Gazeta.Ru”ya açıqlamasına görə, bu praktika ciddi risklər daşıyır.

🔐 Şəxsi məlumatların təhlükəsi

Orlova qeyd edir:

“Ən narahatedici məqamlardan biri — pasiyentlərin şəxsi məlumatlarının həssaslığıdır. İnsanların süni intellektə etibar etdiyi dərin qorxuları, travmaları və gizli hissləri – pis niyyətli şəxslərin və ya vicdansız korporasiyaların əlinə keçə bilər. Hətta anonimləşdirilmiş məlumatlar belə bəzən yenidən şəxsə bağlana bilər və bu, manipulyasiya və ya diskriminasiyaya səbəb ola bilər.”

👁️‍🗨️ Hiss etməyən texnologiya

“Süni intellekt hiss etmir, empatiya qurmur və buna görə insan duyğularının ən incə çalarlarını anlamır. Emosional baxımdan kövrək anlarda istifadəçini tam anlamayan və ya yanlış məsləhət verən çat-botun verdiyi zərər kimə aid olacaq? Süni intellekt alqoritmləri insan məlumatları ilə öyrədilir və buna görə də stereotipləri və diskriminasiyanı təkrarlamaq riski daşıyır,” – deyə psixoloq xəbərdarlıq edir.

🌀 Gerçək psixoloqun əvəz olunması illüziyası

Yekaterina Orlova əlavə edir:

“İnsanlar süni intellekti möcüzəvi çarə kimi qəbul edə bilər və hətta ciddi vəziyyətlərdə real psixoloqa müraciəti təxirə sala bilərlər. Bəs etibar sərhədləri haradadır? Pasiyentlər başa düşürmü ki, onların sözləri, şikayətləri və ən həssas etirafları necə istifadə olunur? Texnoloji tərəqqinin paradoksu buradadır: süni intellekt yardımı daha əlçatan edir, amma eyni zamanda bizi məxfilik, məsuliyyət və psixoloji yardımda insaniliyin mənasını yenidən düşünməyə vadar edir. Ən doğru yol — süni intellektlə insan psixoloqunun rəqabəti yox, harmonik əməkdaşlığıdır.”

Ulusum.az