Niyə qadınlar kişilərdən daha uzun yaşayır?

Qadınlar kişilərdən daha uzun yaşayır – və bu yalnız şansla bağlı deyil. Biologiya, vərdişlər və sağlamlığa münasibət əsas rol oynayır.

Skandinaviya Sağlamlıq Mərkəzinin kardioloqu Mariya Dubinskaya Qazeta.Ru-ya müsahibəsində gözlənilən ömür fərqini hansı amillərlə müəyyən etdiyini və bu fərqi azaltmağın mümkün olub-olmadığını deyib.

"İlk inkişaf mərhələlərində qadın orqanizmi daha dayanıqlıdır. Araşdırmalar göstərir ki, kişi embrionları daha az həyat qabiliyyətinə malikdir, yeni doğulmuş oğlan uşaqları isə daha çox komplikasiyalarla qarşılaşır. Sonrada bu, ürək-damar xəstəliklərinin daha erkən inkişaf etməsi və digər yaşla bağlı dəyişikliklərə səbəb olur", - o izah edib.

Hormonal təsirlər həyat müddəti fərqini çox müəyyənləşdirir. Qadınlarda daha çox estrogen istehsal olunur, bu da damarlar və ürək üzərində qoruyucu təsir göstərərək infarkt və insult riskini azaldır. Kişilərdə dominant olan testosteron isə daha çox riskli davranışlarla əlaqəlidir, bu da qəza halları riskini artırır.

"Bundan əlavə, neyrofizioloji araşdırmalar göstərir ki, qadın beyninin yaşlanması daha yavaşdır. Metabolizm, oksigen və qlükoza qəbul edilməsi daha sabit qalır, bu da ağılı uzun müddət aydın saxlamağa kömək edir və yaşla bağlı kognitiv pozulmaların riskini azaldır", - həkim vurğulayıb.

Bundan başqa, kişilər daha nadir hallarda həkimə müraciət edir və profilaktik müayinələrdən keçir, bu da gec diaqnoz və komplikasiyalara səbəb olur. Ürək-damar xəstəlikləri onlarda orta hesabla 10 il daha erkən inkişaf edir.

Kişilər daha çox fiziki yüklənmələr, yüksək stress səviyyəsi və mənfi ətraf mühit faktorları ilə əlaqəli işlərdə çalışırlar. Bu, silikoz və ya pnevmoniya kimi peşə xəstəlikləri riskini artırır (tozları uzun müddət tənəffüs etməkdən yaranan ağciyər xəstəlikləri). Siqaret və spirtli içkilərin tez-tez istifadəsi, qeyri-bərabər qidalanma və yuxu çatışmazlığı da həyat müddətini azaldır. Bioloji ritmlərin pozulması və tam istirahətin olmaması ürək-damar sisteminə və orqanizmin ümumi vəziyyətinə mənfi təsir göstərir.

"Kişilər stressə daha çox reaksiya verirlər, bu da onların emosional və fiziki vəziyyətlərinə təsir göstərir. Qadınların psixoloji dayanıqlılığı daha yüksəkdir, bu da onlara çətin vəziyyətlərlə daha asan başa çıxmağa kömək edir. Bundan əlavə, kişilər həkim məsləhətlərinə daha az riayət edir və bəzən ekstremal idman növlərinə maraq göstərərək travma və qəza riskini artırırlar", - mütəxəssis əlavə edib.

Həyat müddəti arasındakı fərqi azaltmaq üçün mütəxəssis kişilərə müntəzəm olaraq tibbi müayinələrdən keçməyi, pəhrizlərinə daha çox lif əlavə etməyi və doymuş yağları azaldmağı, siqareti tərgitməyi və spirt istehlakını azaltmağı, yuxu rejimini qorumağı, stresi idarə etməyi, bədənin ağır yüklənmədən müntəzəm fiziki fəaliyyətini təmin etməyi məsləhət görür.