Stresin dərmanı, ruhun təsəllisi – yemək niyə mükafatdır?

Niyə insanlar özlərini yeməklə mükafatlandırırlar?

Hər birimizdə belə anlar olub: çətin bir günü geridə qoyuruq və birdən beynimizdə bir fikir peyda olur – “mən buna layiqəm”. Və özümüzü sevimli tortla, şokoladla, ya da isti plovla mükafatlandırırıq. Bəs niyə yemək insan üçün bu qədər güclü mükafat vasitəsinə çevrilib?

🧠 Beynin “mükafat düyməsi”

İnsan dadlı yemək yedikdə beyində dopamin və serotonin adlı “xoşbəxtlik hormonları” ifraz olunur. Şokoladın bir tikəsi, isti şorbanın qoxusu – bütün bunlar bizi həm də psixoloji olaraq sakitləşdirir. Beyin bunu mükafat kimi qəbul edir və vərdiş formalaşır: yorğunluqdan sonra – yemək, kədərdən sonra – yemək, uğurdan sonra – yenə yemək.

👶 Uşaqlıqdan gələn kod

Çoxlarımız uşaqlıqda yaxşı davrananda valideynlərdən “al şokolad, sən çox yaxşı uşaqsan” kimi sözlər eşitmişik. Bu, beynimizə bir mesaj yazıb: yaxşılıq = şirin mükafat. Zamanla bu kod böyüklük həyatımıza da keçir.

💖 Yemək – sevgi və qayğı simvolu

Mədəniyyətimizdə yemək sadəcə qidalanma deyil, həm də sevgi ifadəsidir. Nənənin bişirdiyi plov, ananın süfrəyə qoyduğu isti çörək bizə sevgini xatırladır. Özümüzə sevimli yemək bişirmək isə sanki “özümə də qayğı göstərə bilirəm” mesajıdır.

🍰 Kiçik xoşbəxtliklər

Bəzən yeməklə mükafatlandırmaq insanın gündəlik həyatında kiçik bayram yaradır. Bu, sadəcə doymaq deyil, həm də ruhun qidalanmasıdır. Əsas odur ki, bu mükafat vərdişi sağlam sərhədləri aşmasın.

İnsan özünü yeməklə mükafatlandırır, çünki bu həm bioloji sevinc mexanizmidir, həm psixoloji təsəllidir, həm də mədəniyyətimizdə sevgini ifadə edən rəmzdir. Ən yaxşısı isə – bu vərdişi zərərli qidalarla yox, bədənə də fayda verən sağlam seçimlərlə davam etdirməkdir. Çünki özünü sevmək yalnız ruhu deyil, bədəni də qorumaq deməkdir.

Ulusum.az