Dünyanın ən aktiv sualtı vulkanı yenidən fəallaşır – təhlükə varmı?

Alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, dünyanın ən aktiv sualtı vulkanlarından biri olan Axial Seamount 2025-ci ildə püskürə bilər. Vulkan demək olar ki, suyun altında bir kilometr dərinlikdə yerləşir və San-Fransiskodan təxminən 1100 km şimal-qərbdədir. Bu barədə Los Angeles Times (LAT) məlumat verir.

Axial Seamount yalnız 1980-ci illərdə aşkar edilib və o vaxtdan bəri üç dəfə – 1998, 2011 və 2015-ci illərdə püskürüb. Aktiv olmasına baxmayaraq, bu vulkan ABŞ sahil bölgələri üçün təhlükə yaratmır: lavanı partlayışsız, sakit şəkildə püskürür, Hawai və ya İslandiyadakı vulkanlar kimi deyil, və tsunami yaratmır.

Alimlər vulkanı sualtı sensor sistemi vasitəsilə yaxından izləyirlər və hazırda dəniz dibində xarakterik “şişkinlik” qeydə alınıb, bu da püskürmənin yaxınlaşdığını göstərir. Oxşar deformasiya əvvəlki püskürmələrdən əvvəl də müşahidə olunub, o cümlədən Çadvik və həmkarı Skott Nuner 2015-ci ildəki püskürməni uğurla proqnozlaşdırmamışdan əvvəl.

Dəqiq tarixləri söyləmək çətindir, lakin tədqiqatçılar yeni püskürmənin 2025-ci ilin sonuna qədər ola biləcəyini ehtimal edirlər. Sualtı seysmiki aktivlik hələ orta səviyyədədir, amma təzyiqin yavaş-yavaş yığılması davam edir.

Axial Seamount tektonik lövhələrin ayrılma zonasındadır və isti maqmatik nöqtənin üzərində yerləşir – bu isə tez-tez püskürmələr üçün ideal şərait yaradır. Bu onu vulkan fəaliyyətinin proqnozlaşdırılması üçün unikal “laboratoriya” edir.

Quru üzərindəki daha təhlükəli vulkanlardan fərqli olaraq, burada proqnoz sınaqları insanların təhlükəsizliyi üçün risk daşımır. Lakin alimlərin bildirdiyinə görə, Axial Seamount-un püskürmələrinin uğurlu proqnozlaşdırılması gələcəkdə daha təhlükəli vulkanların fəaliyyətini daha dəqiq təxmin etməyə kömək edə bilər.

Ulusum.az