Alimlər kosmosun mümkün strukturlarını araşdırır

Kainatın forması elm üçün ən maraqlı sirrlərdən biri olaraq qalır. Rəqəmsal topologiya üsullarından istifadə edərək, riyaziyyatçılar və fizikaçılar, yaşadığımız məkânın həqiqətən necə ola biləcəyini anlamağa çalışırlar.

Birinci baxışda, ətrafımızdakı məkan sonsuz və üçölçülü kimi görünür. Lakin alimlər müxtəlif fərziyyələri nəzərdən keçirirlər: mümkündür ki, Kainat nəhəng bir sfera, "bərkə" və ya hətta daha ekzotik strukturlar şəklindədir.

Necə ki, bir vaxtlar insanlar Yer üzünün düz olduğuna inanırdılar, bizim Kainat haqqında anlayışımız da qeyri-kamildir. Müasir elm, məkânın bağlanmış, sonsuz və ya qeyri-adi topoloji xüsusiyyətlərə malik olub-olmamasını müəyyən etməyə çalışır.

Fizikaçılar əlavə ölçülərin mövcudluğunu da nəzərdən keçirirlər. Məsələn, string nəzəriyyəsi, Kainatın dörd ölçü ilə (üç məkânsal və bir zaman) kifayətlənmədiyini və daha çox ölçülərə sahib ola biləcəyini irəli sürür, bu isə onun formasına dair təsəvvürləri radikal şəkildə dəyişdirir.

Alimlər qalaktikaların paylanmasını təhlil edir, kosmik mikrodalğa şüalanmasını araşdırır və məkânın mümkün strukturlarını modelləşdirirlər. Topoloji tədqiqatlar həmçinin məkânın mikroskopik səviyyədə necə qurulduğunu və çoxölçülü ölçülərdə hansı formaların mövcud ola biləcəyini anlamağa kömək edir.

Elm sahəsindəki nailiyyətlərə baxmayaraq, Kainatın dəqiq forması hələ də açılmamış bir sirr olaraq qalır. Lakin riyaziyyat və fizika sahəsindəki yeni kəşflər insanlığı ən əsas suallardan birinə cavab tapmağa yaxınlaşdırır: biz hansı "üzlükdə" yaşayırıq?

Səidə