Altsheymerlər üçün - erkən diaqnoz testi

Pittsburgh Universitetinin Tibb Məktəbinin alimləri, altsheymer xəstəliyinin simptomları ortaya çıxmadan 10 il əvvəl qan və onurğa beyni mayesində bu xəstəliyin markerlərini aşkar etməyə kömək edən test hazırlayıblar. Araşdırmanın nəticələri Nature Medicine jurnalında dərc edilib.

Altsheymer xəstəliyinin diaqnozu çox vaxt beyində beta-amiloid zülalının yığıntılarının erkən aşkar edilməsinə yönəlir, çünki bu, tez-tez Tau zülalının laxtalanma anomaliyalarından əvvəl gəlir. Lakin, beyin daxilində tau zülalının yığılması xəstəliyin açıq əlamətidir.

Erkən bioloji markerlərin axtarışında alimlər əvvəlcə qan daxilində tapılan xüsusi tau zülalı forması (BD-tau) altsheymer xəstəliyi ilə əlaqəli neyrodejenerasiya üçün göstərici ola biləcəyini aşkar etmişdilər. Lakin əvvəlki metodlar əsasən amiloid yığıntılarını aşkar edir, tau zülalının erkən aşkar edilməsi məsələsini həll etməmişdi.

Alimlərin təklif etdiyi yeni test, tau zülalının neyro-fibrilyar topaqların yaranmasına meylli hissələrini aşkar etməyə imkan verir. Tədqiqatçılar tau zülalının iki yeni fosforilləşmiş hissəsini aşkar ediblər: p-tau-262 və p-tau-356, bunlar aqreqasiyanın başlanğıcını dəqiq göstərir. Vaxtında müdaxilə ilə belə dəyişikliklər tərsinə çevrilə bilər.

"Təsəvvür edin, beta-amiloid odla, tau zülalını isə odlu kibritlə müqayisə etmək olar. Beyində beta-amiloid yığıntıları olan bir çox insanda demensiya inkişaf etmir, lakin tau zülalının topaqları yaranmağa başlayanda müalicə üçün artıq çox gec ola bilər və kognitiv sağlamlıq sürətlə pisləşir," — deyə tədqiqatçılar açıqlama veriblər.

Səidə