Avtomobilə düzgün təkər seçimi necə olmalıdır?

Avtomobil üçün düzgün təkər seçimi, təhlükəsizlik, sürüş rahatlığı və yanacaq sərfiyyatı baxımından əhəmiyyətlidir. Təkər seçərkən aşağıdakı əsas məqamları nəzərə almaq vacibdir:

1. Ölçü və Uyğunluq
Təkər ölçüsü avtomobilin istehsalçısı tərəfindən tövsiyə olunur. Təkərin yan divarında qeyd edilən ölçü (məs., 205/55 R16) müəyyən göstəriciləri əks etdirir:

205 – Təkərin eni (mm)
55 – Hündürlüyün enə nisbəti (%)
R – Radial konstruksiya
16 – Diskin diametri (düym)
İstehsalçının tövsiyə etdiyi ölçüdən fərqli təkərlər avtomobilin idarəetmə keyfiyyətini və təhlükəsizliyini azalda bilər.

2. İqlim və Mövsümə Uyğun Təkərlər
Yay təkərləri: Yüksək temperaturda yola yaxşı yapışır və suda sürüşmənin (aquaplaning) qarşısını alır.
Qış təkərləri: Aşağı temperaturlarda elastikliyini qoruyur və qar, buz şəraitində etibarlı yol tutuşu təmin edir.
All-season (hər fəsil) təkərləri: Mövsüm dəyişiklikləri üçün nəzərdə tutulsa da, qış şəraitində yay təkərləri qədər effektiv deyil.
3. Sürət və Yük İndeksi
Sürət indeksi: Təkərin maksimal sürət limitini göstərir (məs., T indeksi – 190 km/s).
Yük indeksi: Hər bir təkərin daşıya biləcəyi maksimal ağırlığı bildirir. Təkərin indeksi avtomobilin ağırlığına uyğun olmalıdır.
4. Təkərin Naxış Dizaynı (Protektor)
Asimmetrik naxış: Quru və yaş yolda daha yaxşı performans verir.
Simmetrik naxış: Aşağı sürətlə idarə olunan avtomobillər üçün uyğundur.
Yönləndirilmiş naxış: Yaxşı su axıtma qabiliyyəti ilə suda sürüşmənin qarşısını alır.
5. Təkərin Tarixi və İstehsal Vaxtı
Təkərlərin yan divarında istehsal tarixi (məs., 2422 – 24-cü həftə, 2022-ci il) qeyd olunur. Köhnə təkərlər (5 ildən artıq saxlanmış) material yorğunluğuna görə təhlükəli ola bilər, hətta istifadə edilməmiş olsalar belə.

6. Yanacaq Effektivliyi və Səs Səviyyəsi
Yeni təkərlər alınarkən onların yanacaq qənaəti və səs səviyyəsi (səs dərəcəsi desibellə ölçülür) də nəzərə alınmalıdır. Aşağı yuvarlanma müqavimətinə malik təkərlər yanacaq sərfiyyatını azaldır.

7. Marka və Keyfiyyət
Etibarlı brendlərin təkərləri (məs., Michelin, Continental, Bridgestone) daha uzunömürlü olur və təhlükəsizliyə zəmanət verir. Aşağı keyfiyyətli və ucuz təkərlər isə qəzalara səbəb ola bilər.

Təkər seçərkən avtomobilin təlimat kitabçasında göstərilən tövsiyələri nəzərə almaq və peşəkar məsləhət almaq vacibdir. Bu yanaşma sürüş keyfiyyətini artırmaqla yanaşı, təhlükəsizliyi də təmin edəcəkdir. Eltun Məmmədov