Zəhərli göbələyi necə tanımaq olar?

Zəhərli göbələkləri tanımaq çətin ola bilər, çünki zəhərli və zəhərsiz növlər arasında bənzərliklər mövcuddur. Buna baxmayaraq, bəzi əsas xüsusiyyətlər və göstərişlər var ki, onları bilmək zəhərli göbələkləri tanımağa kömək edə bilər:

1. Görünüşə Diqqət Yetirin:
Parlaq Rənglər: Zəhərli göbələklər tez-tez parlaq və cəlbedici rənglərə malik olur, məsələn, qırmızı, narıncı və ya sarı.
Ləkələr: Bəzi zəhərli göbələklərin papaqlarında ləkələr və ya nöqtələr olur (məsələn, Amanita muscaria, qırmızı papaqlı və ağ ləkəli).
Qapaq və Gövdə Forması: Göbələklərin papaqları zəhərli növlərdə tez-tez çətir şəklində olur və kənarları əyilmiş ola bilər. Gövdələri isə tez-tez zolaqlı və ya halqalara malik ola bilər.
2. Qoxuya Diqqət Edin:
Pis Qoxu: Zəhərli göbələklər pis və xoşagəlməz bir qoxuya malik ola bilər, bu da onları təyin etmək üçün bir göstəriş ola bilər.
3. Göbələyin Altını Yoxlayın:
Qiləciklər: Göbələyin papağının altındakı qiləciklər (lama) vacib göstərişlər verir. Ağ rəngli qiləciklər və zərif toxumalı olanlar tez-tez zəhərli olur.
Qiləciklərin Rəngi: Qiləciklərin rəngi qırmızı, narıncı, sarı və ya ağ ola bilər, bu rənglər zəhərli göbələklərdə daha çox yaygındır.
4. Zəhərli Göbələk Növləri:
Amanita Phalloides (Ölüm Papağı): Bu göbələk çox zəhərlidir və onu tanımaq üçün qapağının ağ və ya yaşıl rəngə malik olması, kənarlarının isə hamar və nazik olması lazımdır.
Amanita Muscaria: Qırmızı rəngli, ağ ləkəli bu göbələk də çox zəhərlidir.
Galerina Marginata: Kiçik və qəhvəyi rəngdə olan bu göbələk nəmli ərazilərdə yetişir və yüksək dərəcədə zəhərlidir.
5. Ətraf Mühit Şəraitinə Diqqət Edin:
Bəzi Müəyyən Ərazilər: Zəhərli göbələklər adətən meşəlik və kölgəli yerlərdə, rütubətli torpaqlarda böyüyür. Yabanı meşələrdə rast gəlinən göbələklər arasında zəhərli olanlar daha çox olur.
6. Testlərə Güvənməyin:
Təsadüfi Testlərdən Qaçın: Zəhərli göbələkləri təyin etmək üçün tez-tez istifadə olunan testlər (məsələn, dilə vurmaq və ya dəriyə sürtmək) təhlükəlidir və heç vaxt tətbiq edilməməlidir.
7. Mütəxəssisə Müraciət Edin:
Göbələk Yığanlardan Dəstək: Göbələkləri toplamaq və yemək üçün mütəxəssislərə müraciət etmək vacibdir. Təcrübəsiz şəxslərin göbələk yığması ciddi zəhərlənmə riskini artırır.
8. Mütləq Dəqiqləşdirmə:
Tanımadığınız Göbələyi Yeməyin: Hətta bir göbələyin zəhərli olduğuna dair kiçik bir şübhəniz varsa, onu yeməkdən çəkinin.
Zəhərli göbələkləri tanımaq təhlükəli ola bilər, ona görə də ən etibarlı yol, göbələkləri təcrübəli birinin nəzarəti altında toplamaqdır. Göbələk yığarkən diqqətli olmaq və təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl etmək zəhərlənmə riskini azaldır.

Eltun Məmmədov