Dünyada bu günə qədər törədilən ən dəhşətli soyqırımılarının SİYAHISI

Dünyanın Ən Dəhşətli Soyqırımları: Tarixin Qara Ləkələri
Tarix boyu bəşəriyyət bir çox dəhşətli soyqırımlara şahid olub. Bu soyqırımlar, müəyyən bir etnik, dini, milli və ya sosial qrupu tamamilə məhv etmək məqsədi ilə həyata keçirilən planlı cinayətlərdir. Aşağıda dünyanın ən dəhşətli soyqırımları və onların nəticələri haqqında məlumat veriləcək.

1. Holokost (1941-1945)
Holokost, İkinci Dünya müharibəsi zamanı Nazi Almaniyası tərəfindən əsasən Avropadakı yəhudilərə qarşı törədilən soyqırımdır. Adolf Hitler və Nasist Partiyası tərəfindən həyata keçirilən bu dəhşətli hadisədə təxminən altı milyon yəhudi sistematik şəkildə qətlə yetirildi. Qurbanlar arasında Romalar, əlillər, homoseksuallar və digər etnik və sosial qrupların nümayəndələri də var idi. Konsentrasiya düşərgələrində qaz kameraları vasitəsilə həyata keçirilən bu soyqırım, insanlığa qarşı törədilən ən böyük cinayətlərdən biri olaraq yadda qalıb.

2. Rwanda Soyqırımı (1994)
Rwanda soyqırımı 1994-cü ildə Ruandada, Hutu etnik qrupu tərəfindən Tutsi etnik qrupuna qarşı törədilən soyqırımdır. Cəmi 100 gün ərzində təxminən 800,000-dən çox insan qətlə yetirildi. Bu dəhşətli hadisə, uzun illər boyu davam edən etnik gərginliklər, siyasi böhran və xarici müdaxilələrin nəticəsi olaraq baş verdi. Rwanda soyqırımı, beynəlxalq icmanın müdaxilə etməməsi və bu faciəyə səssiz qalması ilə də tarixə keçib.

3. Erməni Soyqırımı (1915-1923)
Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Osmanlı İmperiyası tərəfindən erməni əhalisinə qarşı törədilən soyqırım, tarixin ən dəhşətli hadisələrindən biridir. Osmanlı hökuməti tərəfindən təşkil olunan bu soyqırımda 1,5 milyona yaxın erməni qətlə yetirildi və yüz minlərlə insan sürgün olundu. Bu soyqırım, Osmanlı İmperiyasının süqutundan sonra da uzun müddət davam etdi və ermənilərin öz tarixi yurdlarından məhrum edilməsi ilə nəticələndi.

4. Xocalı Soyqırımı (1992)
Xocalı soyqırımı, 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində, erməni silahlı qüvvələri tərəfindən Xocalı şəhərində yaşayan mülki əhaliyə qarşı törədildi. Bu soyqırımda 613 nəfər, o cümlədən 106 qadın, 63 uşaq və 70 yaşlı insan qətlə yetirildi. 487 nəfər ağır yaralandı, 1275 nəfər isə əsir götürüldü və onlardan bir çoxunun taleyi hələ də məlum deyil. Xocalı soyqırımı, Azərbaycan xalqının yaddaşında dərin iz buraxan faciə kimi tarixə düşüb. Bu dəhşətli hadisə, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin ən qanlı səhifələrindən biri kimi yadda qaldı və beynəlxalq hüquq çərçivəsində mühakimə edilməli olan bir cinayətdir.

5. Bosniya Soyqırımı (1995)
Bosniya soyqırımı, 1995-ci ildə Srebrenitsada Serbiya qüvvələri tərəfindən Bosniya müsəlmanlarına qarşı törədildi. Bu soyqırımda təxminən 8,000-dən çox kişi və oğlan uşağı öldürüldü. Bosniya müharibəsi zamanı baş verən bu dəhşətli hadisə, beynəlxalq icmanın müdaxilə etməkdə gecikməsi ilə nəticələndi və bu, soyqırımların qarşısının alınması üçün daha çox diqqət yetirilməli olduğunu bir daha göstərdi.

Bu soyqırımlar, bəşəriyyətin ən qaranlıq tərəflərini göstərir və insanlığa qarşı törədilən ən ağır cinayətlərdən hesab olunur. Hər bir soyqırım bəşəriyyət üçün böyük dərsdir və bu cür hadisələrin təkrar baş verməməsi üçün tarixdən öyrənmək vacibdir. Soyqırımların qurbanları heç vaxt unudulmamalıdır və gələcək nəsillər üçün sülh, əmin-amanlıq və insan hüquqlarının qorunması üçün mübarizə aparmaq davam etməlidir.

Eltun Məmmədov