Xərçəngin yayılmasını dayandıran yeni mexanizm

İsveçli alimlər, Karolinska İnstitutundan, "şaperonlar vasitəsilə autofagiya" (CMA) adlanan prosesin, xərçəng metastazlarını məhdudlaşdırmaqda əsas rol oynaya biləcəyini aşkar ediblər. Bu kəşf EMBO Molecular Medicine jurnalında dərc edilib.

CMA, müəyyən zülalları parçalayan hüceyrə mexanizmidir. Əvvəlcə CMA-nın xərçəngin böyüməsini stimullaşdırdığı düşünülürdü, lakin yeni araşdırma bunun əksini göstərdi. Alimlər, CMA-nın təbii bir müdafiə mexanizması olaraq metastazların qarşısını ala biləcəyini tapıblar.

Tədqiqatçılar, CMA-nı tənzimləyən LAMP2A geninin silinməsinin, xərçəng hüceyrələrinin sürətlə böyüməsinə və metastazların sayının artmasına səbəb olduğunu aşkar ediblər. Həmçinin, CMA-nın, xərçəng hüceyrələrinin yayılmasına kömək edən epitelial-mezenximal keçid (EMK) prosesində iştirak edən zülalları da parçaladığı məlum olub.

Metastazlar, xərçəngdən ölümün əsas səbəbidir. Hər üç xərçəng xəstəsindən birində metastazlar artıq diaqnoz qoyulduğu anda mövcuddur. CMA-nın xərçəng hüceyrələrinin yayılmasını necə məhdudlaşdıra biləcəyini anlamaq, effektiv müalicə metodlarının inkişafı üçün yeni imkanlar yaradır.

Alimlər, CMA-nı aktivləşdirmək üçün yollar axtarmağa yönəlməyi və metastazların qarşısını almağı və ya onları aradan qaldırmağı planlaşdırırlar.