Xolesterol səviyyəsini yüksəldən amillər

Xolesterol, orqanizmdə təbii olaraq mövcud olan, yağlı maddə olan bir molekuldur. O, hüceyrələrin qurulmasında və bədənə lazım olan hormonların istehsalında mühüm rol oynayır. Xolesterol həm də qanda "pis" (LDL) və "yaxşı" (HDL) kolesterol kimi iki əsas növə ayrılır.

Xolesterol səviyyəsini yüksəldən bir neçə əsas faktor mövcuddur. Bunlar arasında:

Piyli qidalar: Əsasən doymuş yağlar və trans yağlar xolesterol səviyyəsini artırır. Bu yağlar qırmızı ət, tam yağlı süd məhsulları, margarin və işlənmiş qidalarda çox olur.

Süni yağlar (trans yağlar): Çox işlənmiş qidalarda, xüsusən fast food, çipslər, kekslər və şirniyyatlarda tapılan trans yağlar LDL (pis) xolesterol səviyyəsini artırıb, HDL (yaxşı) xolesterol səviyyəsini azaldır.

Aşağı fiziki aktivlik: Hərəkətsizlik, xroniki olaraq yüksək xolesterol səviyyələrinə gətirib çıxara bilər. Fiziki fəaliyyət HDL xolesteroluartırır.

Piylənmə: Həddindən artıq bədən çəkisi, xüsusən qarın bölgəsindəki piylər, LDL xolesterolunun artmasına səbəb ola bilər.

Tütün çəkmək: Siqaret çəkmək həm HDL (yaxşı) xolesterol səviyyəsini azaldır, həm də damarların zədələnməsinə və ateroskleroz riskinin artmasına səbəb olur.

Alkoqol istifadəsi: Həddindən artıq alkoqol istifadəsi, həmçinin xolesterol səviyyələrini yüksəldə bilər.

Genetik faktlar: Bəzi insanlar, ailəvi xolesterol problemi olan genetik meylə sahibdirlər, bu da onların xolesterol səviyyələrini artırır.

Yaş və cinsiyyət: Yaşlandıqca, xüsusən qadınlar menopauza girdikdə, xolesterol səviyyələri təbii olaraq artmağa meyllidir.

Xroniki xəstəliklər: Yüksək qan təzyiqi, şəkərli diabet və hipotiroidizm kimi xəstəliklər də xolesterol səviyyələrini artıra bilər.

Bu faktorları nəzarətdə saxlamaq və sağlam həyat tərzi sürmək, xolesterol səviyyələrini sağlam bir səviyyədə saxlamağa kömək edir.


Səidə Mustafa