Tozlu hava şəraitinin insan sağlamlığına zərərləri

Tozlu hava şəraiti insan sağlamlığına ciddi zərərlər verə bilər, xüsusən də uzun müddət belə şəraitdə qalmaq müxtəlif xəstəliklər və sağlamlıq problemləri ilə nəticələnə bilər. Toz hissəcikləri, atmosferdə asılı vəziyyətdə olan və nəfəs aldıqda ağciyərlərə və qan dövranına daxil ola bilən mikroskopik maddələrdir. Aşağıda tozlu hava şəraitinin insan sağlamlığına təsirləri qeyd edilmişdir:

1. Tənəffüs Sistemi Problemləri
Tozlu hava, tənəffüs yollarında birbaşa problemlərə səbəb ola bilər:

Astma və Bronxit: Toz hissəcikləri astma və bronxit kimi tənəffüs yolu xəstəliklərinin kəskinləşməsinə səbəb ola bilər. Toz allergik reaksiyalara səbəb olaraq astma tutmalarını artıra bilər.
Ağciyər Fibrozu: Uzun müddət tozlu mühitdə qalmaq, ağciyərlərdə daimi zədələrə və ağciyər fibrozu kimi xəstəliklərə səbəb ola bilər.
Xroniki Obstruktiv Ağciyər Xəstəliyi (KOAH): Tozlu hava, KOAH xəstəliyinin inkişafına və ya mövcud xəstəliyin ağırlaşmasına gətirib çıxara bilər.
2. Ürək-Damar Xəstəlikləri
Toz hissəcikləri qan dövranına daxil olaraq ürək-damar sisteminə də təsir edə bilər:

İnfarkt və Ürək Tutması: Araşdırmalar göstərir ki, tozlu hava ürək tutması və infarkt riskini artırır. Toz hissəcikləri damarların tıxanmasına və ya iltihablanmasına səbəb ola bilər.
Yüksək Təzyiq: Tozlu hava şəraiti yüksək təzyiqin yaranmasına və ürəyin daha çox stress altında olmasına səbəb ola bilər.
3. Allergiyalar və Göz Problemləri
Tozlu hava allergik reaksiyalara və göz problemlərinə səbəb ola bilər:

Göz Qıcıqlanması: Tozlu hava göz qapaqlarında qıcıqlanma və iltihab yarada bilər, bu da konjonktivit və digər göz xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Allergik Rinit: Toz hissəcikləri burun yollarında qıcıqlanmaya və burun axıntısına, qaşınmaya və hapşırmaya səbəb olan allergik rinitə səbəb ola bilər.
4. Dəri Problemləri
Tozlu hava dəriyə də zərər verə bilər:

Dəri Qıcıqlanması: Toz hissəcikləri dəriyə yapışaraq qaşınma, qızartı və iltihablanmaya səbəb ola bilər.
Akne və Dəri Üzərində Ləkələr: Tozlu mühitdə uzun müddət qalmaq, dəridə akne və müxtəlif ləkələrin yaranmasına səbəb ola bilər.
5. İmmunitet Sisteminin Zəifləməsi
Tozlu hava şəraitində uzun müddət olmaq, immun sistemin zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bu, orqanizmin infeksiyalara və xəstəliklərə qarşı müqavimətini azaldır.

6. Xərçəng Riskinin Artması
Uzun müddət tozlu hava şəraitində olmaq, xüsusən də bu toz hissəcikləri kimyəvi maddələr və ağır metallar kimi zərərli maddələr ehtiva edirsə, xərçəng riskini artırır. Ağciyər xərçəngi bu baxımdan xüsusi narahatlıq doğurur.

Tozlu hava şəraitində uzun müddət qalmaq insan sağlamlığına ciddi təhlükələr yaradır. Tənəffüs sistemi xəstəlikləri, ürək-damar problemləri, allergiyalar, dəri xəstəlikləri və xərçəng riskinin artması bu cür mühitdə yaşamağın başlıca nəticələri ola bilər. Buna görə də, tozlu hava şəraitində mümkün qədər qoruyucu tədbirlər görmək, maskalardan istifadə etmək və açıq havada olmaqdan çəkinmək məsləhətlidir.

Eltun Məmmədov