Bədəndə qalıcı qançırların göstərdiyi xəstəliklər - Açıqlama

Bəzən insanda kiçik toxunuşlardan belə dəridə qan ləkələri və ya qançırlar əmələ gələ bilər. Bu halın səbəbləri və hansı xəstəlikləri göstərə biləcəyi haqqında «Gazeta.Ru»-ya «SM-Klinika»nın endokrinoloqu Anastasiya Vastistova danışıb.

Mümkün səbəblərdən bəziləri bunlardır: bəzi dərmanların qəbulu; hamiləlik; bəzi xroniki xəstəliklər; yaşla bağlı dəyişikliklər; bağırsaq toxuması xəstəlikləri; vitamin çatışmazlığı; alkoqol istifadəsi; qan xəstəlikləri.

Vastistova bildirib ki, dərmanlar haqqında danışarkən, dərman trombositopeniyasını qeyd etmək lazımdır. Trombositopeniya — qan laxtalanması və daxili damar astarının (endoteli) bərpasına qatılan trombositlərin sayının azalmasıdır, bu da damarların möhkəmliyini təmin edir. Bu vəziyyəti dərman müalicəsinə başlamaq və ya dozanı artırmaqla əlaqələndirmək olar: aspirin, heparin, trimetoprim/sulfametoksazol, klopidogrel, ampisillin, penisillin, paratsetamol, indometasin, valproik turşusu, karbamazepin, ranitidin, siklosporin. Trombositopeniya dərmanları dayandırdıqdan sonra 5 gün ərzində yox olur.

Bundan əlavə, bəzi dərmanlar, məsələn, hidroksüreas, interferon alfa-2b, kimyaterapiya dərmanları qan istehsal edən hüceyrələrin böyüməsini ləngidir və artan qanaxmalara səbəb olur.

Hamiləlik zamanı isə gestasiya trombositopeniyası — hamiləlikdə anemiya ilə ikinci ən yaygın hal olan, yaxşı niyyətli vəziyyətlərdən biridir və müalicəyə ehtiyac yoxdur və doğuşla bağlı komplikasiyalarla əlaqəli deyil.

Eyni zamanda, bədən üzərində qan ləkələrinin yaranması bəzi xroniki xəstəliklər ilə əlaqəli ola bilər. Bunlara aşağıdakılar daxildir: qaraciyər funksiyasının pozulması (hepatit, ciroz), ürək və böyrək çatışmazlığı; revmatoloji xəstəliklər (vaskulitlər, sistemli qızıl qurdlu lupus, antifosfolipid sindromu və s.); sistemik xəstəliklər (amilidoz, sarkoidoz); virus infeksiyaları (hepatit, sitomeqalovirus infeksiyası, infeksion mononukleoza); şəkərli diabet, hiperkortisizm (İtsenko-Kuşinq xəstəliyi və sindromu).

Bundan başqa, həkim diqqətə çatdırıb ki, qocalıqla bağlı dəyişikliklərlə əlaqəli olan senil purpura da qan ləkələrinin yaranmasına səbəb ola bilər. Bu, qoruyucu piy və əzələ təbəqəsinin itməsi, kollagenin dəri və damarlarındakı gücünün azalması ilə bağlıdır.

Bağırsaq toxuması xəstəlikləri — qan ləkələrinin digər mümkün səbəbidir. Bunlara misal olaraq Ehlers-Danlos sindromu və Marfan sindromu daxildir.

«Burada həmçinin B12 vitamini və folik turşusu çatışmazlığını qeyd etmək lazımdır, çünki bu vitaminlər DNT-nin sintezində iştirak edir, başqa sözlə, orqanizmdəki hüceyrələrin vaxtında yenilənməsinə və funksiyasının qorunmasına kömək edir. Alkoqol istifadəsi vəziyyəti pisləşdirə bilər, çünki hətta mülayim dozalarda belə həm vitamin çatışmazlığına səbəb olur, həm də qaraciyər funksiyasına mənfi təsir göstərir», — deyə həkim-endokrinoloq əlavə edib.

Bədən üzərində qan ləkələrinin yaranmasının başqa bir səbəbi qan xəstəlikləridir. Bunlar daha nadir hallarda müşahidə olunur, ağır gedişi ilə xarakterizə olunur və hematoloq müayinəsi tələb edir. Bunlara hemofiliya, trombogemorragik sindrom, mieloproliferativ xəstəliklər (leukozlar, həqiqi politsitemiya), hematosarkoma daxildir.

«Əgər irsi səbəbdən şübhələnirsinizsə, ailə tarixində bu xəstəliklərlə bağlı məlumat varsa, erkən yaşlardan minimum zərbələrdən qan ləkələri, oynaqlarda qanaxmalar, uzun və güclü menstruasiyalar, diş çəkilməsi, cərrahi müdaxilələr, doğum sonrası qanaxmalar müşahidə olunursa, bu halda irsi səbəbdən şübhələnmək olar», — deyə həkim açıqlama verib.