Şəkər xəstəliyindən necə qorunmaq olar?

Şəkər xəstəliyindən (diabetdən) qorunmaq üçün sağlam həyat tərzi və qidalanma əsas amillərdir. Aşağıdakı tövsiyələr II tip diabetin qarşısını almağa və ümumi sağlamlığı qorumağa kömək edir:

1. Düzgün qidalanma
Karbohidrat balansı: Sadə şəkərlərdən (şirniyyat, ağ çörək, qazlı içkilər) uzaq durmaq, kompleks karbohidratlara (tam taxıllar, kəpəkli çörək) üstünlük vermək.
Meyvə və tərəvəz istehlakı: Liflə zəngin qidalar insulin müqavimətini azaldır və şəkər səviyyəsini tənzimləyir.
Yağlı qidalardan çəkinmək: Trans yağlar və doymuş yağlar artıq çəkiyə səbəb olur və diabet riskini artırır.
2. Bədən çəkisinin idarə olunması
Sağlam çəki saxlamaq: Artıq çəki insulin müqavimətinə və diabetin inkişafına səbəb ola bilər.
Arıqlamaq insulin həssaslığını artırır və şəkər xəstəliyi riskini azaldır.
3. Fiziki aktivlik
Həftədə ən azı 150 dəqiqə orta intensivlikdə idman (məsələn, sürətli gəzinti, üzgüçülük, velosiped sürmə) etmək tövsiyə edilir.
Fiziki fəaliyyət qanda qlükoza səviyyəsini tənzimləyir və insulin həssaslığını yaxşılaşdırır.
4. Şəkərin və rafinə edilmiş qidaların azaldılması
Şəkərli içkiləri və şirniyyatları məhdudlaşdırın. Şəkərin həddindən artıq istehlakı mədəaltı vəzini yükləyərək insulin istehsalını çətinləşdirir.
Qazlı içkiləri və enerji içkilərini su və ya şəkərsiz içkilərlə əvəz edin.
5. Stresin idarə olunması
Uzunmüddətli stres insulin müqavimətinə səbəb ola bilər. Stresi azaltmaq üçün meditasiya, yoga və ya digər rahatlama üsullarından istifadə etmək faydalıdır.
6. Keyfiyyətli yuxu
Gecə 7-8 saat yuxu almaq bədənin hormon tarazlığını qoruyur və insulinə həssaslığı artırır. Yuxu pozğunluğu maddələr mübadiləsinə mənfi təsir göstərir və diabet riskini artırır.
7. Siqaret və spirtli içkilərdən uzaq durmaq
Siqaret çəkmək insulin müqavimətini artıraraq diabet riskini artırır.
Spirtli içkilərin həddindən artıq qəbulu şəkər səviyyəsini tənzimləməyi çətinləşdirir.
8. Müntəzəm tibbi müayinələr
Qanda qlükoza səviyyəsini vaxtaşırı yoxlatmaq, xüsusilə risk faktorları (ailəvi diabet, artıq çəki) varsa, vacibdir.
Müntəzəm yoxlanışlar diabetin erkən mərhələdə aşkarlanmasına və vaxtında müdaxiləyə imkan verir.
9. Risk faktorlarına nəzarət
Ailə tarixçəsində diabet varsa və ya yüksək təzyiq və xolesterin probleminiz varsa, bu göstəricilərə nəzarət etmək xəstəliyin qarşısını almağa kömək edər.
Bu tədbirlər şəkər xəstəliyindən qorunmaq üçün effektiv üsullardır. Sağlam həyat tərzini erkən yaşlardan tətbiq etmək uzunmüddətli sağlamlıq üçün əsas şərtdir.

Eltun Məmmədov