Əyilməz vicdanın böyük heykəli - VİDEO

Bəzən bir xalqın taleyini bir cümlə ifadə edir. Bəzən bir millətin yaddaşını, kimliyini qoruyan bir misra olur. Səməd Vurğunun məşhur “Vaqif” dramında belə anlar var – bir xalqın əyilməzliyini, vicdanın gücünü bütün sərtliyi ilə göstərən anlar.

Dialoqu xatırlayaq:

Qacar:
“Bəs baş əymədiniz?”

Vaqif:
“Əymədim, bəli!
Əyilməz vicdanın böyük heykəli...”

Qacar:
“Qılınclar toqquşub iş görən zaman
Neylər dediyiniz quru bir vicdan?”

Bu sətirlər sadəcə ədəbiyyat nümunəsi deyil, əslində xalqın tarixi seçimini əks etdirir. Qılıncların hökm sürdüyü bir dövrdə Vaqif “quru bir vicdan” deyib susmur, əksinə onu ən böyük silah kimi ortaya qoyur. Çünki vicdanı olmayan qılınc – yalnız dəmir parçasıdır. Amma vicdanı olan söz, əsrləri aşan gücdür.

Bu dialoqda Vaqifin əyilməzliyi sadəcə bir insanın mövqeyi deyil – bu, mənəviyyatın ölümsüz abidəsidir. Qılınc bədəni yaralayır, amma vicdanı kəsə bilmir. Qılıncın gücü anlıqdı, vicdanın gücü isə əsrləri aşır.

“Vaqif” yalnız tarixi hadisələri səhnələşdirmir. Bu əsər insanın daxilindəki səsi oyadır – o səs ki, bizi doğru ilə yanlışı ayırmağa çağırır. Vurğun Vaqifin timsalında göstərir ki, həqiqi böyüklük qılıncın parıltısında deyil, vicdanın nurundadır.

Bəlkə də Səməd Vurğunun istəyi elə bu idi – oxucunu düşündürmək, vicdanı sözün, qəlbin və ədəbiyyatın mərkəzinə qoymaq. Çünki vicdan əyilmədikcə insan ucalır, ucaldıqca isə heykələ çevrilir.



Ulusum.az