Fələstin dövlətçiliyinin tanınması başqa bir sual yaradır - ona kim rəhbərlik edəcək?

Fələstinli diplomat Husam Zomlot Londonda keçirilən müzakirədə iki dövlətli həll üçün bu mərhələnin son cəhd ola biləcəyini bildirib.



Böyük Britaniya, Kanada və Avstraliya kimi ölkələr Fələstini dövlət kimi tanımağa başlasalar da, “Fələstin nədir?” sualı hələ də aktualdır.
Montevideo Konvensiyasına görə, Fələstin dövlətçilik üçün dörd meyardan yalnız ikisinə, daimi əhali və beynəlxalq əlaqələrə girə bilmə qabiliyyətinə cavab verir.

Ərazi və fəaliyyət göstərən hökumət məsələləri isə problem olaraq qalır. HƏMAS və FƏTH arasında illərdir davam edən parçalanma bölgəni iki hakimiyyətə ayırıb, bu da ciddi liderlik boşluğu yaradıb.


Marvan Barquti illərdir həbsdə olsa da, fələstinlilər arasında gələcək lider kimi populyarlığını qoruyur. İsrailin siyasi qərarları, xüsusilə yeni məskunlaşma planları isə Fələstin dövlətinin qurulması perspektivlərini daha da zəiflədir.

Nyu-York Bəyannaməsi imzalayan ölkələri, o cümlədən Britaniyanı, Fələstin məsələsinin sülh yolu ilə həlli üçün konkret və geridönməz addımlar atmağa çağırır. Lakin İsrailin barışmaz mövqeyi və hədələri, eləcə də ABŞ-ın Fələstin rəsmilərinə qarşı sərt addımları bu prosesi əngəlləyir.


Trampın “Riviera Planı” isə Fələstin Muxtariyyəti anlayışını belə kənarda saxlayaraq, Qəzzaya uzunmüddətli nəzarəti nəzərdə tutur.
Trampın Qəzzada Riviera planı nə deməkdir?
ABŞ prezidenti Trampın Qəzzanın yenidən qurulması ilə bağlı təklifi, sağ qalan fələstinlilərin qonşu ölkələrə köçürülməsi və bölgənin ABŞ tərəfindən idarə olunması, geniş beynəlxalq qınağa səbəb olub. Plan, 1948-ci ildəki Nəkbə ilə müqayisə edilərək, fələstinlilərə qarşı ikinci kütləvi etnik təmizləmə cəhdi kimi qiymətləndirilir. Fələstinlilər isə bu prosesin yeni bir Nəkbəmi, yoxsa 1948-dən bu günə qədər davam edən fasiləsiz bir zülmün tərkib hissəsimi olduğunu müzakirə edirlər.


Fələstinli analitiklər isə dövlətçilik məsələsindən daha çox, davam edən qətliamların dayandırılmasına diqqət ayrılmasını tələb edirlər.

R.Daşdəmirova
Ulusum.az