İlk 6 ildə məxfilik öyrədilməlidir

Şəxsi məkan anlayışının və gizlilik duyğunun uşağın inkişafında çox əhəmiyyətli olduğunu vurğulayan Psixiatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan həyatının ilk 6 ilində məxfilik anlayışının öyrədilməsi lazım olduğunu bildirib.
Xüsusilə ailənin şəxsi məkan və gizlilik mövzusunda çox mühüm vəzifələri olduğunu qeyd edən Prof. Dr. Nevzat Tarhan uşağa 4 yaşına qədər tualet və hamamı tək istifadə etməyi, tək yatmağı, tək geyinməyi öyrətməli olduğuna diqqət çəkib. Tarhan, uşağı sevərkən cinsi bölgələrin də sevgi sahəsi kimi istifadə edilməməsi lazım olduğunun da vurğulayır.

Psixiatr Prof. Dr. Nevzat Tarhan şəxsi məkan və gizlilik hissini qiymətləndirdi.
Məxfilik təhsilinin 0-6 yaş arasında verilməsi lazım olduğunu qeyd edən Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsanın öyrənmə səyahətində ilk müəllimi anasıdır. Bu müəllimlər sonra onun atası, böyük ailəsi, sonra isə dostları olurlar. İlkin məxfilik həyatın ilk 6 ilində düzgün öyrənilməli olan bir anlayışdır. “Əgər uşaq 0-6 yaş arasında məxfiliyi öyrənmirsə və ya səhv öyrənirsə, gələcəkdə bir çox risklərə hazır olma ehtimalı ola bilər”. xəbərdarlıq etdi.
Bir çox neqativ halların arxasında təhsilin olmaması dayanır.
Bu gün qlobal miqyasda artan cinsi istismar, təcavüz və zorakılıq kimi bir çox neqativ halların olduğunu bildirən Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bunların arxa planına baxdığımızda məxfilik təhsilinin olmaması diqqəti çəkir. Şəxsi məkan hissini inkişaf etdirməmiş uşaqlar insest hadisələrinin qurbanı ola bilərlər.
Ötən illərdə təxminən 18-20 yaşlarında bir gənc qızın çəkisi 130 kilo idi. Yeməyi dayandıra bilmədi. Zərərçəkmiş günahkarlıq hissi ilə özünü çirkin göstərmək üçün yemək yeyərək kökəlmişdi. “Xüsusilə qohumluq kimi bəzi hallarda depressiya və travma keçirən qurbanlarda müxtəlif psixiatrik xəstəliklər baş verə bilər”.
Şəxsi məkan anlayışının tualet təhsilindən tutmuş yataq otaqlarının ayrılmasına qədər bir çox mövzuda olması lazım olduğunu bildirən Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Uşaqlar valideynləri ilə eyni otaqda yatmamalı, uyğun yaşda otaqları ayrılmalıdır. Uşağın yaşına uyğun olmayan halların şahidi olmaq gələcəkdə müxtəlif davranış pozğunluqlarına səbəb ola bilər.
Qeyd edək ki, emosiyalarını ifadə etmək qabiliyyəti inkişaf etməmiş, abstrakt anlayışları öyrənməyən uşaqlarda uyğunlaşma problemləri yarana bilər.
Aymirə Ağamirova