Hesablama Palatasının 2026-cı il dövlət büdcəsi ilə bağlı rəyi

Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov Milli Məclisdə çıxış edərək 2026-cı il dövlət büdcəsi layihəsinə dair əsas qiymətləndirmələri təqdim edib.

O bildirib ki, büdcə layihəsi hüquqi aktlara uyğun hazırlanıb, əvvəlki rəylərdə qeyd olunan iradların çoxu nəzərə alınıb. Bununla yanaşı, qanun layihəsinin 7-ci və 15-ci maddələri üzrə təkmilləşdirməyə ehtiyac var.

Strateji uyğunluq:
Ulusum.az xəbər verir ki, büdcə “2022–2026 Sosial-İqtisadi İnkişaf Strategiyası”nın məqsədlərinə uyğundur, Böyük Qayıdış Proqramı, rəqəmsal iqtisadiyyat və süni intellekt layihələrinin maliyyələşdirilməsini əhatə edir. Lakin bəzi tədbirlər üzrə qeyri-maliyyə məlumatları təqdim olunmayıb.

Fiskal intizam:
Yeni büdcə qaydaları tətbiq olunur. Qeyri-neft baza kəsiri müəyyən edilmiş həddi bir qədər üstələyir, borc yükü isə hədəflər daxilindədir. Neft gəlirlərindən asılılığın azaldılması müsbət qiymətləndirilir.

Makroiqtisadi proqnozlar:
2026-cı ildə ÜDM-in real artımı 2,9% nəzərdə tutulur və artım tam olaraq qeyri-neft sektorundan gözlənilir. Büdcə gəlirləri və xərcləri ÜDM-də rekord paya çatır.

Büdcə gəlirləri:
Gəlirlərin strukturunda dəyişiklik gözlənilir: neft gəlirləri azalır, qeyri-neft gəlirləri artır. Neft Fondundan transfert 11,4% azalır ki, bu da müsbət addımdır.

Xərclər:
Uçot siyasətində dəyişikliklər səbəbilə struktur dəyişir. Borca xidmət xərcləri 2,45 mlrd. manatdır və məqbul səviyyədədir. Əsaslı xərclərin məbləği 6,2 mlrd. manatdır. Layihələrin icra intizamının zəif olması (9 ayda cəmi 13% icra) irad kimi qeyd olunur.

Əsas tövsiyələr:

Dövlət sifarişi və subsidiyaların mexanizmi yenidən işlənilməlidir.

Yeni “Dövlət satınalmaları haqqında” Qanunun tətbiqi üzrə təkmilləşdirmələr davam etdirilməlidir.

Maliyyə hesabatlılığının rəqəmsallaşdırılması sürətləndirilməlidir.

Nəticə:
Hesablama Palatası bildirir ki, təqdim olunan 2026-cı il dövlət büdcəsi layihəsi qanunvericiliyə uyğundur və ölkənin maliyyə suverenliyinin gücləndirilməsinə xidmət edəcək.

R.Daşdəmirova