Bu gün, 02:55 0 Cəmiyyət / Gündəm

Qasırğalar və Tayfunlar Necə Əmələ Gəlir və Güclənir?

Mindanao adasındakı Remedios T Romualde şəhərində onlarla ailə tayfunun gəlişi ərəfəsində təxliyə edilənlər arasındadır

Tayfunlar – digər adıyla tropik qasırğalar – isti okean sularının üzərində formalaşan, saatda yüzlərlə kilometrə çatan küləklərlə müşayiət olunan güclü fırtına sistemləridir

My Webpage
Bu təbii fəlakətlər əsasən Sakit Okeanın qərbində, isti və rütubətli tropik bölgələrdə yaranır.
Suyun səth temperaturu 26°C-dən yüksək olduqda buxarlanma artır, atmosferdə sürətlə qalxan isti hava spiral formasında dönməyə başlayır və nəticədə aşağı təzyiqli siklon – yəni tayfun yaranır.
Tayfunun mərkəzində “göz” adlanan sakit zona olsa da, ətrafındakı küləklər və yağış çox güclüdür.

Fung Wong tayfunu, bu ilin ən dağıdıcı təbiət hadisələrindən biri olan Kalmaegi tayfununun ardınca baş verərək bölgədə xilasetmə işlərinin dayandırılmasına səbəb olub.

Güclü leysanlar dağlıq ərazilərdə torpaq sürüşmələrinə və yaşayış məntəqələrində daşqınlara yol açıb. Zərərçəkənlər arasında əsasən yoxsul məhəllələrdə yaşayan insanlar olub. Sürətlə hərəkət edən sel suları bir çox evi və infrastrukturu məhv edib.

Filippində Kalmaegi tayfununun vurduğu zərər ağır olub: ən azı 204 nəfər həlak olub, 100-dən çox insan isə hələ də itkin sayılır. Tayfunun təsirləri Vyetnamda da hiss olunub – orada 5 nəfərin həyatını itirdiyi, güclü küləklərin ağacları qopartdığı, dam örtüklərini uçurduğu və pəncərələri sındırdığı bildirilib.

Bu səbəbdən Filippin hökuməti ölkə üzrə fəlakət vəziyyəti elan edib. Bu qərar dövlət qurumlarına təxirəsalınmaz yardım fondlarına çıxış, eləcə də ehtiyacı olan əhaliyə yardımın daha çevik çatdırılması imkanı verir.

Son tayfunun yaratdığı dağıntılar, xüsusilə Kalmaegi-dən zərər görənlər üçün narahatlıq və təşviş hissini daha da artırıb. Luzonun Sorsoqon şəhərində yaşayan Norlito Duqan deyir:
"Biz evakuasiyaya qərar verdik, çünki son qasırğa bölgəmizdə daşqınlara səbəb oldu. İndi isə ailəmi təhlükəsiz saxlamaqdan başqa bir istəyim yoxdur."

Eyni bölgədən olan Maksin Duqan isə bildirir:
"Evimin yaxınlığındakı dalğalar nəhəngdir, sahilə yaxın yaşayıram. İndi çox güclü küləklər əsir və dəniz çox vəhşidir."

Filippin, Sakit Okean üzərində yerləşdiyi üçün dünyanın tropik siklonlara ən həssas ölkələrindən biri sayılır. Hər il 20-dən çox tayfun bu bölgəyə təsir edir və bəziləri dağıdıcı gücə malik olur.

Bu səbəbdən əhali üçün vaxtında xəbərdarlıq, evakuasiya və hazırlıqlı olmaq həyati əhəmiyyət daşıyır.