Qlobal temperatur aşağı düşəcək - Proqnoz

İlin ilk yarısı dünyada ən isti 6 ay idi. Mütəxəssislər belə bir fikirdədirlər ki, El-Niño effektinin sona çatması və La Nina effektinin tədricən başlanması ilə 2024-cü ilin son 6 ayında ilk 6 aya nisbətən rekord temperatur müşahidə etmək mümkün deyil.
Ulusum.az bildirir ki, Avropa İttifaqına (Aİ) bağlı olan Kopernik İqlim dəyişikliyi Xidmətdən verilən məlumata görə, ötən ilin iyun ayında qlobal orta temperatur 16,66 dərəcə, 1991-2020-ci ilin orta temperaturundan 0,67 dərəcə, 2023-cü ilin əvvəlki ən isti iyunundan isə 0,14 dərəcə yuxarı olub. Beləliklə, ötən ay bəşər tarixinin ən isti iyun ayı kimi qeydə alınıb.

İyun ayı ilə birlikdə ardıcıl olaraq 13 ay ərzində temperatur rekordu qırıldı, son 12 ayın (iyul 2023-iyun 2024) qlobal orta temperaturu isə 1991-2020-ci ilin orta temperaturundan 0,76 dərəcə, sənaye öncəsi orta hesabla 1850-1900-cü il səviyyəsindən 1,64 dərəcə yuxarı idi ki, bu da rekord səviyyədə ən yüksək səviyyəyə çatdı.

Boğaziçi Universiteti İqlim Dəyişmələri və Siyasət Tətbiqi və Araşdırma Mərkəzinin müdiri Prof. Dr. Levent Kurnaz, ilin əvvəlindən bəri istilik rekordunun pozulduğu günlər və qarşıdakı aylar üçün istilik proqnozları ilə bağlı sualları cavablandıraraq, 182 gündən 127-nin 2024-cü ilin əvvəlindən bəri ən isti günlər olaraq qeyd edildiyini söylədi.

İlin birinci yarısının dünyada ən isti 6 ay olduğunu bildirən Kurnaz, "1970-2000-ci ilin ortalaması ilə müqayisədə 2024-cü ilin ilk 6 ayı 0,9 dərəcə isti olub. Son 13 ayın hər biri ən isti ayın rekordunu qırıb. İlk 6 ayı müqayisə edəndə əvvəlki rekord 2016-cı ildə olub, 2024-cü ildə isə 2016-cı ildə 0,19 dərəcə üstələyib".

İqlim dəyişikliyinə görə dünyada bir çox fenomenin xətlə deyil, atmosferdə baş verməsi səbəbindən dünyanın orta temperaturunun gözlənildiyindən çox və ya az artdığını qeyd edən Kurnaz son 13 ayda qırılan temperatur rekordlarının iki səbəbi kimi həm bu vəziyyəti, həm də Sakit okeanın istiləşməsini normadan çox açıqlayıb.
Lakin ilin qalan vaxtlarında temperatur rekordları nadir hallarda rast gəlinə bilər. Hazırda dünyada orta temperaturda rekordu qırmaq ehtimalı çox aşağıdır. Çünki ötən il iyulun 3-də temperatur rekordları dəli olmağa başlayıb. Bu il iyulun 3-də belə bir dəlilik yoxdur. Buna görə də ötən il havanın temperaturu iyulun 3-dən etibarən bu ilin temperaturundan yuxarı qalxmağa başlayıb. Bu gündən bu il ərzində belə olacaq. Bilirsiniz, bəlkə də hər dəfə bir-iki gün ərzində çox yüksək temperatur olur. Amma bundan başqa, ümumi yanaşma kimi rekord gözləmirik.

Aymirə Ağamirova