Hormonların gizli təsiri: Niyə çox yeyirik?

Çoxumuz həyatımızın müəyyən dövrlərində artıq yeməyə meyilli oluruq. Bu, sadəcə iradə qüvvəsinin zəifliyi ilə izah edilə bilməz, çünki bədənin daxili kimyası da bu davranışda böyük rol oynayır. Bəzi hormonlar, xüsusən də aclıq və doyma hisslərimizi tənzimləyənlər, bədənin yemək istəklərini gücləndirə və nəticədə normaldan artıq yeməyimizə səbəb ola bilər. Bəs bu hormonlar hansılardır və onlarla necə mübarizə aparmaq olar? Gəlin birlikdə baxaq.

1. Qrelin – Aclıq Hormonu

Qrelin, bədənin aclıq hissini yaradan hormondur. Bu hormon, mədənin boş olduğu zaman daha çox istehsal olunur və beyinə “yemək ye” mesajı göndərir. Yüksək qrelin səviyyələri, xüsusən də pəhriz zamanı, daim ac hiss etməyimizə səbəb ola bilər.

Nə etməliyik? Qrelinin səviyyəsini tənzimləmək üçün sağlam və balanslı qidalanmaq vacibdir. Yüksək proteinli yeməklər qrelinin səviyyəsini azaldır və doyma hissi yaradır. Həmçinin, müntəzəm məşqlər də bu hormonun səviyyələrini normallaşdırmağa kömək edir.

2. Leptin – Doyma Hormonu

Leptin, bədənin doyma hissini tənzimləyən hormondur. Yemək yeyəndə leptin səviyyələri artır, beləliklə bədənimiz doyma signalı alır. Lakin bəzi hallarda, xüsusən də piylənmə və ya qeyri-sağlam qidalanma zamanı bədən leptinə qarşı müqavimət göstərə bilər. Bu vəziyyətdə, hətta yeməkdən sonra belə, hələ də ac hiss edə bilərik.

Nə etməliyik? Leptinə qarşı müqavimət yaratmamaq üçün düzgün və balanslı qidalanmaq, xüsusən də şəkər və unlu məhsullardan qaçmaq vacibdir. Yuxunun keyfiyyəti də leptin istehsalını tənzimləyir, buna görə yaxşı və dərin yuxu almağa çalışın.



3. İnsulin – Şəkər Hormonu

İnsulin, qanda şəkərin səviyyəsini tənzimləyən bir hormondur və həmçinin piy yığılmasına da təsir edir. Yüksək insulin səviyyələri, bədənimizin daha çox yağ saxlamağa başlamasına səbəb olur. Bəzi insanlar, insulin səviyyələrindəki dalğalanmalar səbəbindən daha çox yemək istəyirlər.

Nə etməliyik? İnsulinin balansını qorumaq üçün şəkərli qidalardan və sadə karbohidratlardan qaçınmaq lazımdır. Yüksək lifli və az karbohidratlı pəhrizlər insulin səviyyəsini daha stabil saxlamağa kömək edir.

4. Kortizol – Stress Hormonu

Kortizol, bədənin stressə verdiyi cavab olaraq ifraz olunan bir hormondur. Uzun müddətli stress vəziyyətində kortizol səviyyəsi yüksək qalır və bu da daha çox yemək arzusunu artırır, xüsusilə də "komfort yeməklərinə" (şirin və yağlı qidalar) meyl edir.



Nə etməliyik? Kortizol səviyyəsini tənzimləmək üçün stressi idarə etmək vacibdir. Məşq etmək, meditasiya, nəfəs alətləri və digər rahatlama üsulları kortizol səviyyələrini azaldır və yemək ehtiyacını tənzimləyir.

Nəticə olaraq, hormonal balans bədənimizin necə yemək istədiyini və necə həzm etdiyini çox güclü şəkildə təsir edir. Bədənimizdəki bu hormonları düzgün şəkildə idarə etmək üçün sağlam həyat tərzini mənimsəmək, düzgün qidalanma, müntəzəm məşq və stressin idarə olunması vacibdir. Unutmayın ki, hər bir hormon bir-biri ilə əlaqəlidir və birinin balanssız olması digərinə də təsir göstərə bilər. Hormonlarımızı başa düşmək və onlarla düzgün mübarizə aparmaq, sağlam və balanslı bir həyat sürməyin açarıdır.