Qəhrəmanlıq Yolunda: Birinci Qarabağ müharibəsi Qazisi ilə Söhbət

Bu gün biz, 1988-1994-cü illərdə baş vermiş münaqişədə ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşərək, vətənin müdafiəsində böyük fədakarlıq göstərmiş bir qəhrəman qazimizlə görüşürük. Onun həyat hekayəsi yalnız cəsarət və əzm nümunəsi deyil, həm də torpaq sevgisinin və vətənə bağlılığın ən gözəl ifadəsidir. Hər bir döyüşçü, öz qəlbində yalnız ailəsini və yaxınlarını deyil, bütün xalqını, millətini də düşünərək vuruşur.

Qazimizlə söhbət, həm keçmişin xatirələrini, həm də gələcəyə olan ümidləri bir araya gətirəcək. Sizi bu cəsur insanın həyatı və müharibə illərindəki təcrübələri ilə tanış etməyə dəvət edirik.

Qurbanov İntizar Cəfər oğlu. Ağstafa şəhərində doğulub. 1992 -çi ilin may ayinda könüllü batalyona qoşulub. İlk döyüşə Qazaxin Qizilağacli kəndində başlayıb. İntizarın həyat yolunda qarşılaşdığı çətinliklər və qələbələr, onun güclü və iradəli şəxsiyyətini formalaşdırıb.

Müharibə başladıqda hansı hissləri keçirdiniz?

"Müharibə başladıqda çox qarışıq hisslər keçirdim. Bir tərəfdən vətənimə olan sevgi və borc hissi məni döyüşə çağırırdı, digər tərəfdən isə bunun nə qədər çətin və məsuliyyətli bir yol olduğunu bilirdim.

Xocali soyqirimi , 20 Yanvar Hadisələri, 1990-cı ildə ermənilərin Qazaxda həyata keçirdiyi vəhşiliklər, silahlı qarşıdurmalar, həmçinin çoxsaylı insan tələfatı.

Bu faciələrin hamısı xalqımızın qarşılaşdığı ağır imtahanlardan idi. İnsan qorxu, həyəcan, qəzəb və qərarlılığı eyni anda yaşayır. Ən çox düşündüyüm şey torpaqlarımızın işğaldan azad olunması idi. Bizi dəstəkləyən xalqımızın ümidlərini doğrultmaq istəyirdim. Mənim üçün bu, həm müqəddəs bir vəzifə, həm də böyük bir şərəf idi."

Orduya qoşulmağa necə qərar verdiniz?

"Orduya qoşulmaq mənim üçün qərar verməkdən çox, bir borc idi. Mən həmişə bilirdim ki, vətənimin müdafiəsi üçün mən hər an hazır olacağam. Müharibə başlayanda artıq başqa heç nə haqqında düşünə bilmirdim. Qəlbimdə vətən sevgisi və torpaqlarımızı azad etmək arzusu vardı. Mən bu yolu şərəflə seçdim və hər zaman bu qərarımla fəxr edirəm."

İlk döyüş günlərini necə xatırlayırsınız?

"İlk döyüş günləri mənim üçün həm həyəcanlı, həm də gərgin idi. Düşmənlə üz-üzə gəlmək və real döyüş atmosferində olmaq insana çox fərqli hisslər yaşadır. İlk atəş səsi, komandirin əmrləri və döyüş meydanındakı hərəkətlər həyatımda unudulmaz izlər buraxdı.

Əvvəlcə həyəcan olsa da, döyüşün içində olduğun anda yalnız vəzifənə fokuslanırsan. Yoldaşlarımın birliyi və dəstəyi mənə güc verdi. Hər kəs bir-birinə dayaq olurdu, çiyin-çiyinə mübarizə aparırdıq. İlk günlərdə hiss etdiyim ən güclü duyğu isə vətən sevgisi idi – bu, hər çətinliyi dəf etməyə kömək edirdi."

Müharibə zamanı hansı çətinliklərlə qarşılaşdınız?

"Müharibə zamanı qarşılaşdığımız çətinliklər həm fiziki, həm də mənəvi idi. Fiziki çətinliklər arasında uzun yürüşlər, sərt hava şəraiti, yorğunluq və ərzaq çatışmazlığı vardı. Gecələr soyuqda gözləmək, çətin şəraitdə döyüş mövqelərimizi müdafiə etmək bəzən gücümüzü sınayırdı.

Amma ən böyük çətinlik mənəvi idi. Döyüş meydanında yoldaşlarımızı itirmək ürək ağrıdan anlar idi. Hər itki bizə daha böyük bir məsuliyyət yükləyirdi. Düşmənin hücumlarına qarşı durmaq və eyni zamanda öz ailəmizi düşünmək də insanı ağır qərarlarla üz-üzə qoyurdu.

Bu çətinliklərə baxmayaraq, bizi ayaqda saxlayan qüvvə torpaqlarımızın azad olunacağına olan inam və bir-birimizə olan dəstək idi. Biz bilirdik ki, mübarizəmiz haqlıdır və bu çətinliklər nəticədə zəfərlə taçlanacaq."

Döyüş yoldaşlarınızla necə bir bağınız var idi? Şəhid yoldaşlarınızın xatirəsi sizin üçün nə ifadə edir?

Biz bir yerdə çətinliklərə sinə gərdik, sevincimizi və ağrımızı paylaşdıq. Müharibə şəraitində hər kəs bir-birinə arxa olur, bir insanın zəifliyi digərlərinin gücü ilə tamamlanır. O bağ, yoldaşlıq hissi heç vaxt unudulmur. Onlarla paylaşdığım anlar mənim üçün çox qiymətlidir, çünki o anlarda həqiqi dostluğu və qardaşlığı hiss etdim.

Şəhid yoldaşlarımızın xatirəsi mənim üçün müqəddəsdir. Onlar həyatlarını bizim üçün, torpaqlarımızın azadlığı üçün fəda etdilər. Hər birinin xatirəsi ürəyimizdə yaşayır və onların arzularını həyata keçirmək bizim borcumuzdur. Onlar bizim üçün həm qəhrəman, həm də unudulmaz örnəklərdir. Hər dəfə onların xatirəsini yad edəndə özümə bir daha söz verirəm ki, onların mirasını və irsini daşımağa layiq olacağam."

Müharibə sizin həyatınıza hansı təsiri göstərdi?

"Müharibə mənim həyatımda çox böyük təsirlər yaratdı. Əvvəlcə, insanın fiziki və psixoloji gücü sınağa çəkilir. Müharibə mənə həyatı daha dərin bir şəkildə qiymətləndirməyi öyrətdi. Mənim üçün sadə şeylər – ailəmin sağlam olması, hər gün sülh içində yaşamağımız, dostlarımızla bir arada olmaq – daha da dəyərli oldu.

Müharibə həm də mənə dözümlülük və əzm hissi aşıladı. Çətin anlarda ümid və inam insanı ayaqda saxlayır. Bu dövr, həm də mənə dostluğun və birliyin nə qədər güclü bir şey olduğunu göstərdi. Döyüş yoldaşlarımızla bağlarımız, bir-birimizə göstərdiyimiz dəstək və əzmkarlıq bizə böyük güc verdi.

Bundan başqa, müharibə mənə həyatı daha real və dəyərli görməyə imkan verdi. İnsan çox vaxt adi gündəlik həyatı qiymətləndirmir, amma bir neçə gün və ya saat ərzində həyatımızın nə qədər dəyişə biləcəyini görmək çox fərqli bir təcrübədir. Müharibə mənim üçün həm böyük bir həyat məktəbi, həm də hər şeyin müvəqqəti olduğunu anlamamıza kömək edən bir təcrübə oldu."

Qazilərin cəmiyyətə inteqrasiyası barədə nə düşünürsünüz?

"Müharibədən sonra qazilərin cəmiyyətə inteqrasiyası çox vacib bir məsələdir və bu, həm dövlətin, həm də cəmiyyətin qarşısında böyük bir məsuliyyət daşıyır. Qazilərimiz döyüş meydanında vətənlərini qorumaq üçün həyatlarını fəda etdilər və indi onların ehtiyaclarını qarşılamaq, bərpa olmaq və cəmiyyətə qayıtmaq üçün dəstək vermək bizim borcumuzdur.

Cəmiyyətin qazilərə daha çox diqqət yetirməsi, onların psixoloji və fiziki bərpası üçün proqramların mövcudluğu, peşə təlimləri və iş imkanlarının artırılması çox əhəmiyyətlidir. Qazilərimizin cəmiyyətə inteqrasiyası yalnız fiziki deyil, həm də mənəvi və sosial baxımdan olmalıdır. Onlar geri döndükdən sonra yalnız döyüşdəki qəhrəmanlıqları deyil, həm də gələcək nəsillərə örnək olacaq həyat hekayələri ilə də cəmiyyətin bir hissəsi olmalıdırlar.

Qazilərin ehtiyaclarını anlamaq, onlara düzgün dəstək göstərmək və onların qayıdışını şərəflə qarşılamaq cəmiyyətin mədəniyyətinin bir hissəsi olmalıdır. Bir yerdə daha güclü ola bilərik, onlara verilən dəstək isə, həm onların, həm də ölkəmizin gələcəyi üçün önəmlidir."

Gənclərə və cəmiyyətə nə mesaj vermək istərdiniz?

"Gənclərə və cəmiyyətə ən önəmli mesajım, vətənin qiymətini bilmələri və onu qorumaq üçün hər zaman hazırlıqlı olmalarıdır. Vətən sevgi ilə başlar və bu sevgi hər bir vətəndaşın üzərinə böyük məsuliyyət qoyur. Gənclərimiz özləri üçün yaxşı təhsil almalı, sağlam və güclü olmalı, eyni zamanda vətənə qarşı olan borclarını unutmamalıdırlar.

Cəmiyyətə isə mənim mesajım budur: Qazilər və şəhidlər bizim qəhrəmanlarımızdır, onların əziz xatirələrini yaşatmaq və hər zaman onların zəhmətinə hörmətlə yanaşmaq vacibdir. Qazilərimizin cəmiyyətə inteqrasiyasına dəstək olmaq, onların həyatını asanlaşdırmaq, həmçinin onların keçdikləri yolu daha yaxşı anlamağa çalışmaq hər birimizin borcudur.

Ən önəmlisi, biz bir yerdə daha güclüyük. Bir-birimizə dəstək olmaq, birlikdə hər çətinliyin öhdəsindən gəlmək hər zaman bizi irəli aparacaq. Hər birimiz öz yerimizdə cəmiyyətə töhfə verə bilərik. Bu yolda vətənə, ailəyə və dostlara qarşı olan məsuliyyətimizi unutmamalıyıq."

Vətənimizə xidmətinizin əvəzini heç bir söz və minnətdarlıqla ölçmək mümkün deyil. Amma bilin ki, hər zaman qəlbimizdə böyük bir təşəkkür və hörmətlə xatırlanacaqsınız. Biz sizə borcluyuq və hər zaman Sizinlə qürur duyuruq. Allah Sizi hər zaman qorusun və güclü etsin.


Səidə Mustafa