Avropa ölkələrinin Fələstin dövlətini tanıması: Avropada vəziyyət

İspaniya, İrlandiya və Norveç, Fələstin dövlətini rəsmi olaraq tanıyan ölkələr sırasında daxil oldular. Bu, Avropanın İsrail-Fələstin münaqişəsinə münasibətində dərin bir ayrılıq olduğunu göstərir. Bu üç ölkənin qərarı, İsrailin Həmasa qarşı Qəzzadakı müharibəsi fonunda gəlir və İsraili daha da təcrid edir.

İspaniya, İrlandiya və Norveçin Qərarları

İrlandiya Baş naziri Simon Harris, ölkəsinin bu qərarı "sülh möcüzəsini yaşatmaq" məqsədilə qəbul etdiyini açıqladı. Həmin ölkələr ötən həftə bu addımı atacaqlarını elan etmişdilər və bu həftə rəsmi olaraq təsdiq edərək qərarın qüvvəyə minməsini təmin etdilər.

İspaniya Baş naziri Pedro Sánchez, ölkəsinin 140-dan çox ölkə ilə birgə Fələstini tanıdığını və bunun Yaxın Şərqdə sülhə nail olmağın yeganə yolu olduğunu vurğuladı. Norveçin Xarici işlər naziri Espen Barth Eide isə İsraili humanitar fəlakətə son qoymağa çağırdı və Fələstin üçün siyasi və iqtisadi dəstəyin artırılmasını tələb etdi.

Avropanın Digər Hissələrində Vəziyyət

İsveç 2014-cü ildə Fələstin dövlətini tanıyan ilk Qərbi Avropa ölkəsi olmuşdu. İsveçin Xarici işlər naziri Margot Wallstrom, bu qərarın beynəlxalq hüquq prinsiplərinə uyğun olduğunu bildirmişdi. Buna baxmayaraq, bu addım Qərbi Avropada geniş dəstək tapmamışdı.

Fransa, Belçika, Polşa və Yunanıstan Fələstinin BMT-yə üzv olması ilə bağlı 10 may tarixində keçirilən qərar layihəsini dəstəkləyən ölkələr arasındadır. Bununla belə, Almaniya, Böyük Britaniya, İtaliya və Hollandiya bu qərar layihəsinə səs verməkdən çəkindilər.

Almaniya kansleri Olaf Scholz, Almaniyanın Fələstini tanımaq üçün hələ vaxtının çatmadığını və bunun əvəzinə uzunmüddətli atəşkəsə nail olmaq lazım olduğunu bildirdi.

Şərqi Avropa və Keçmiş Sovet Bloku Ölkələri

Şərqi Avropanın bir sıra ölkələri rəsmi olaraq Fələstin dövlətini tanıyırlar. Macarıstan, Çex Respublikası, Polşa, Slovakiya, Rumıniya və Bolqarıstan bu mövqeyi dəstəkləyən ölkələr sırasındadır. Ancaq bu ölkələrin bəziləri Sovet rejimi dövründə bu qərarı qəbul etmişdilər və müstəqillik qazandıqdan sonra bu mövqedən uzaqlaşmışdılar.

Çex Respublikası, 10 may tarixində keçirilən BMT Baş Assambleyasının qətnaməsinə qarşı çıxan ölkələrdən biri olmuşdur. Sloveniya isə bu həftə Fələstini tanımaq barədə təklifini müzakirə edəcək.

Avropa ölkələrinin Fələstin dövlətini tanıması məsələsində böyük fikir ayrılığı var. Bu, Avropa İttifaqının İsrail-Fələstin münaqişəsinə dair vahid bir mövqeyə gəlməsini çətinləşdirir. İspaniya, İrlandiya və Norveçin qərarı, Avropa daxilindəki mövqelərin fərqli olduğunu və hər bir ölkənin öz xarici siyasətində fərqli yanaşma sergilədiyini göstərir.

Calal Mir